Detergency vs Biofilm

ณ ปัจจุบันเราเผชิญกับปัญหาจากมลพิษไม่ว่าจะเป็นลักษณะทางกายภาพ(Physical) เช่นฝุ่นละออง ควันไอเสียจากการขนส่ง การเผาวัชพืช  หรือจากด้านเคมี(Chemical) เช่นการใช้สารเคมีในการเกษตร สารเคมีในผลิตภัณฑ์ชะล้างต่างๆ นอกจากนั้นยังมีทางด้านของชีวภาพ(Biological) เช่นเชื้อไวรัส แบคทีเรีย เชื้อรา ซึ่งปะปนมาในอากาศ สิ่งของสัมผัส กระทั่งอาหารที่เรารับประทาน ซึ่งมลพิษทั้ง 3 รูปแบบนั้นล้วนก่อให้เกิดโรคภัยไข้เจ็บลำทำลายสุขภาพของมนุษย์ทั้งสิ้น

Biofilm

                ไบโอฟิล์ม(Biofilm) คือกลุ่มของจุลินทรีย์ที่อาศัยอยู่รวมกัน เกาะติดกับพื้นผิวที่เปียกชื้นซึ่งจะเกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ เชื้อจุลินทรีย์ที่พบในไบโอฟิล์มนั้นมีทั้งแบคทีเรีย เชื้อราและโปรโตซัว บางชนิดมีประโยชน์ต่อระบบนิเวศและบางชนิดก่อให้เกิดโรคในคน

ไบโอฟิล์มมีลักษณะเป็นเมือกลื่นๆ สามารถพบได้บริเวณที่มีความชื้นและไม่สามารถทำความสะอาดได้ทั่วถึง เช่นบริเวณพื้นผิวของภาชนะ เครื่องจักรและอุปกรณ์แปรรูปอาหาร อุปกรณ์เครื่องมือเครื่องใช้ผ่าตัดเป็นต้น ไบโอฟิล์มมีความสามารถในการต้านทานการล้างทำความสะอาด และสารฆ่าเชื้อโรค(Disinfectant)ได้ดี

ภาพแสดงการเกิดของไบโอฟิล์ม

1. แสดงการยึดเกาะของจุลินทรีย์
2. เมื่อจุลินทรีย์เริ่มรวมตัวกันมากขึ้นก็จะเริ่มสร้างไบโอฟิล์มมีลักษณะเป็นเมือกลื่นๆ
3. เชื้อจุลินทรีย์รวมตัวกันและก่อตัวเป็นไบโอฟิล์ม
4. เชื้อจุลินทรีย์เพิ่มขึ้นก่อตัวเป็นไบโอฟิล์มที่มากขึ้น
5. เมื่อไบโอฟิล์มถูกทำลาย เชื้อจุลินทรีย์ก็จะสลายตัว และถ้าทำความสะอาดได้ไม่ดีก็จะเกิดการรวมตัวของจุลินทรีย์ใหม่อีกครั้ง

อันตรายที่เกิดขึ้นจากไบโอฟิล์ม

• หากปนเปื้อนในน้ำ อาจทำให้เกิดท้องร่วงหรือท้องเสียได้
• หากปนเปื้อนในอุปกรณ์ผ่าตัด จะส่งผลให้ผู้ป่วยเกิดอาการข้างเคียงหรือถึงขั้นเสียชีวิต
• ไบโอฟิล์มทำให้เกิดการอุดตันของท่อส่งน้ำ เนื่องจากไบโอฟิล์มที่มีขนาดหนาขึ้น
• เป็นแหล่งสะสมของเชื้อโรค เพราะไบโอฟิล์มเกิดขึ้นจากเชื้อจุลินทรีย์ที่มีทั้งประโยชน์และก่อโรค

วิธีการกำจัดไบโอฟิล์ม

                วิธีการกำจัดไบโอฟิล์มที่ดีที่สุดนั้น คือการใช้สารทำความสะอาด(Detergency)และสารฆ่าเชื้อโรค(Disinfectant)ที่มีประสิทธิภาพสูงและเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมไม่ก่อให้เกิดมลพิษตามมา โดยสารทำความสะอาดจะเข้าไปชำระล้างสิ่งสกปรกรวมทั้งรบกวนการทำงานของไบโอฟิล์ม และสารฆ่าเชื้อโรคก็จะทำหน้าที่ในการยับยั้งหรือกำจัดไบโอฟิล์มร่วมด้วย

ตารางแสดงวิธีการกำจัดไบโอฟิล์มที่นิยมใช้

นอกจากนี้ยังต้องอาศัยแรงจากการขัด ถู เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการกำจัดและทำความสะอาดให้เพิ่มขึ้นอีกด้วย